5 TL'nin 20 Yılda Değişimi: 2005'te Poşet Dolduruyordu

Son yıllarda hızla değişen fiyatlar ve teknolojinin getirdiği nakit para taşıma alışkanlıkları “para” algısını da değiştirdi. Tedavüldeki en büyük banknot olan 200 TL ile alım gücü karşılaştırması sıklıkla yapılıyor ve artık kaç gram  altın alındığını herkes hesaplıyor.

Fiyat değişimlerinin son 20 yılda nasıl bir görünüm sergilediğine bir de en küçük banknot olan 5 TL üzerinden bakıldığında, 5 TL’lik harçlıklarıyla bakkala koşan çocukluğunu hatırlayanların gözleri uzaklara dalıyor.

5 TL’nin 20 yıllık serüveni

Temel gıda üzerinden yapılan alışverişlerde 5 TL’nin 20 yıllık serüvenine bakıldığında, 2005 yılında henüz TL’den altı sıfır yeni atılmışken, en küçük banknotun önemli bir alım gücü olduğu görülüyor.

2005 yılında 3 harfli marketlere girildiğinde 5 TL ile birkaç ürün alarak çıkılabilmesi dikkat çekici olurken, o yıllarda poşetin de ücretsiz olmasıyla poşetler ağır olabiliyor.

2005 yılındaki fiyatlarla, 5 kg’lık bir un ile küp şeker ve sirke kombinasyonu yapılabilirken, un 2 kg’lık alındığında yanında fındık kreması ve gofret de alınabiliyor.

2010 yılındaki kataloglarda da fiyatlardaki yükselişin çok yüksek olmadığı görülüyor. Yine temel gıda ürünleri üzerinden gidildiğinde haşlanmış konserve kuru fasulye ve nohut alınıp, yanında bir sirke ile para üstü bile alınabiliyor. Çünkü hala poşet de ücretsiz oluyor.

2015 yılına gelindiğinde 5 TL halen meyve karşısında değerini koruyor. Bir kilogram muz ile aynı miktarda portakal alınabilirken, farklı şekilde de bir kilogram nar ile armut ya da ayva ile eve dönülebiliyor.

2020 yılına gelindiğinde 5 TL’nin markette gücünü kaybetmeye başladığı görülüyor. Artık fındık kreması alınamıyor. 5 TL ile yaklaşık 420 gramlık tavuk baget alınabilirken, onun yerine hazır makarna (noodle) çeşitlerinden 3 paket alınabiliyor.

2025’te ise durum çok farklı oluyor. 5 TL ile markete girildiğinde alınabilecek ürün sayısı çok kısıtlı kalırken, abur cubur reyonundan sadece küçük bir dolgulu bisküvi alınabildiği görülüyor.

5 TL’nin dolar ve altın değeri

2005 yılı sonlarında, 5 TL’nin dolar karşılığı 3,7 olurken, günümüzde 12 cente karşılık geliyor.

Aynı günlerde (29 Aralık 2005) gram altın (22 ayar) olarak ise 22,4 TL’ye karşılık yaklaşık 5 adet 5 TL gerekirken, para üstü de alınabiliyor. Günümüzde 22 ayar bir gram altın (güncel satış fiyatı 5.820 TL) almak için 1.164 adet 5 TL’lik banknot taşımanız gerekiyor.